Η γλιστρίδα (Portula oleracea) είναι ένα κοινό αγριόχορτο. Είναι μονοετές, αυτοφυές φυτό και πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρους αλλά και με μοσχεύματα. Φυτρώνει εύκολα χωρίς ιδιαίτερη καλλιέργεια. Η εξάπλωσή της είναι μεγάλη σε όλο τον κόσμο και σε πολλά μέρη της χώρας μας. Μπορεί να είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα φυτά (όγδοο πιο συνηθισμένο) στη γη.
Εκτός από την άγρια μορφή του υπάρχουν ακόμη 40 καλλιεργημένες ποικιλίες. Τρεις ποικιλίες φυτρώνουν στους κρητικούς κήπους. Η έρπουσα, που είναι και η πιο συνηθισμένη στο νησί και οι δυο όρθιες με ανερχόμενους βλαστούς. Όλες είναι πολύκλαδες με σαρκώδη φύλλα και κίτρινα άνθη.
Για πολλούς θεωρείται ένα ενοχλητικό ζιζάνιο του καλοκαιριού, επειδή εξαπλώνεται εύκολα, χάρη στους μικροσκοπικούς και ανθεκτικούς σπόρους της –έχει υποστηριχτεί ότι ένα μόνο φυτό παράγει πάνω από 240.000 σπόρους τον χρόνο και ότι μπορούν ν’ αντέξουν 40 χρόνια στο έδαφος- και επειδή φυτρώνει σε μέρη που δεν την θέλουμε. Η εκρίζωσή της πρέπει να γίνεται πριν ανθίσει και σποριάσει.
Η θεραπευτική αξία του φυτού
ØΑπό την αρχαία Ελλάδα
Η θεραπευτική αξία του φυτού έχει ιστορία τουλάχιστον 2.000 χρόνων.
Ο Θεόφραστος (372-287π.Χ.), πατέρας της βοτανικής, σύστηνε τη γλιστρίδα ως φάρμακο για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας, του σκορβούτο, του πονόλαιμου, του πόνου στ’ αφτιά.
Ο Διοσκουρίδης τη χρησιμοποιούσε ως αντιφλεγμονώδες για τα μάτια, στη θεραπεία του ουροποιητικού και πεπτικού συστήματος, για πονοκεφάλους, ως αντιπυρετικό και αντι-υπερτασικό.
Ø Στο σήμερα
Σήμερα έχει επανακάμψει το ενδιαφέρον για την διατροφική αξία αυτού του «ζιζάνιου» και έχει αναδειχτεί σε σπουδαίο διατροφικό είδος. Κύρια αιτία της επιστροφής της γλιστρίδας είναι τα πορίσματα της σύγχρονης διαιτολόγιας. Σύμφωνα με την διδάκτορα Ιατρικής και πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας ΗΠΑ κα Άρτεμη Σιμοπούλου, η μεγάλη περιεκτικότητα της σε ωμέγα -3 λιπαρά οξέα την κάνει ιδιαίτερα ωφέλιμη στον ανθρώπινο οργανισμό.
· Επίσης το άλφα-λινολενικό οξύ που περιέχει (οξύ με σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες), είναι 15 φορές περισσότερο από αυτό του μαρουλιού.
· Επίσης είναι πλούσια πηγή βιταμινών κυρίως Ε και C
Η βιταμίνη Ε και τα Ω-3 λιπαρά πιθανώς προστατεύουν από τον καρκίνο, τις καρδιοπάθειες και τις φλεγμονώδεις παθήσεις.
· Είναι επίσης αποδεδειγμένο ότι η κατανάλωσή της είναι αποτελεσματική κατά της λειχήνας του στόματος.
Κατανάλωση
Η γλιστρίδα τρώγεται ωμή ή βρασμένη και χρησιμοποιείται ως υλικό σε άλλα φαγητά όπως σούπες.
Στην Κρήτη ίσως καταναλώνονται οι μεγαλύτερες ποσότητες γλιστρίδας στον κόσμο. Άλλωστε μελέτες έχουν δείξει ότι οι Κρητικοί καταναλώνουν τις μεγαλύτερες ποσότητες άγριας χλωρίδας στον κόσμο. Η κρητική διατροφή εφάρμοζε, εδώ και χρόνια, τον χρυσό κανόνα της ισορροπημένης διατροφής: ποικιλία τροφών και χρωμάτων στο τραπέζι.
Λαογραφία
«Γλιστρίδα έφαγες;» Σε πολλά μέρη της Ελλάδας αν κάποιος μιλά γρήγορα και συνέχεια τον παρατηρούν με την φράση αυτή. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση η κατανάλωση γλιστρίδας φέρει ευφράδεια και ταχύτητα λόγου.
«Γλιστρίδα και νερό κάνει το συκώτι δροσερό». Πίστευαν ότι απαλλάσσει το συκώτι από την υπεραιμία.
Θεοδοσία Γουλιελμάκη